Leren werken met mijn autisme heeft me lang gekost. Zoals het er nu uitziet bijna 35 jaar zelfs! Misschien heb je wel een beeld bij hoe dat gaat, misschien niet. Ik wil in ieder geval eens vertellen hoe het bij mij werkt.
Hoe ging dat in het verleden?
Toen ik jong was, was er nog veel minder bekend over autisme bij vrouwen. Ik hoorde pas van mijn moeder dat de juf in groep drie zei ‘er is iets met haar, maar ik heb geen idee waar we het moeten zoeken’. Ik bleef dat jaar zitten omdat ik op sociaal gebied jong over kwam, want op cognitief gebied hoefde het niet. Door mijn perfectionisme (toen al) vond ik dat prima. Had ik een jaar langer om te oefenen op letters snel genoeg uit letterbakken krijgen.
Dat ‘er is iets, maar geen idee wat’ is eigenlijk mijn hele schooltijd blijven hangen. Mijn dyspraxie werd wel bekend, net zoals mijn dysfasie, maar dat leek niet alles te omvatten waar ik tegenaan liep. Zo waren prikkels best wel een ding, terwijl benoemen dat ik overprikkeld was dat niet was. Dat hoor je vaker, dat autisten overprikkeld zijn benoemen als ‘ik ben ziek’, of ‘ik heb buikpijn’, omdat het gewoon te lastig is om op zo’n moment alles te verwoorden wat er gebeurt. Gelukkig heb ik daar nu meer inzicht in! Ook heb ik in deze periode heel erg leren ‘masken’. Waar dat in de basisschool bestond uit ‘hoe hoor je je armen te houden als je rent’, kreeg ik nu lastige vragen zoals ‘weet jij wat pijpen is? Ja? Wat is dat dan?’ Het was natuurlijk bedoeld om mij te zien zoeken naar het sociaal geaccepteerde antwoord, want ik had ook wel door dat gewoon vertellen wat er gevraagd werd niet de bedoeling was. Grappig joh! Oh, en dan waren er de projecten en vakken die een paar maanden tot een paar jaar duurden, en die aan het eind pas beoordeeld werden. Herinnert iemand zich CKV1? Waarbij je zoveel voorstellingen, musea etc. moest bezoeken, en daar een verslag over moest schrijven? Dat vak hadden we zo uit mijn hoofd in vier en vijf havo, en het werd in de laatste tentamenperiode van het jaar pas bekeken hoe het ging.
Lees ook: Competenties, wat wil ik en wat kan ik
Hoe ging het werken met autisme dan?
Dat was de schoolperiode. Nou ja, ik heb een paar keer geprobeerd te studeren, maar zullen we het daar maar niet over hebben? Plannen ging moeilijk, ik vergat afspraken, en bij stages lukte het me niet om tijd te vragen voor mijn stage-opdrachten of om überhaupt te doen wat er van me verwacht werd.
Het werken zelf ging prima, zolang ik wist wat ik moest doen. Ik ben niet goed in net doen alsof ik druk ben, terwijl ik niets om handen heb. Aan de andere kant werk ik snel, heel snel, als het gaat om uitzoekwerk. Laat mij facturen inboeken, zorgen dat die goed opgeborgen zijn, kas boeken, geld tellen, dat soort dingen doe ik vaak sneller dan de gemiddelde persoon. Net zoals lezen, maar dat schijnt dan weer niet een veel gevraagde vaardigheid te zijn. Het leuke is, dat ik ook goed ben in sociale dingen tegenwoordig. Ik heb als telefoniste gewerkt, en ik was daar echt heel erg goed in. Zoeken naar werkzaamheden tussen de telefoontjes door, dat lukt me dan weer minder goed. Want als ik al iets zie, hoe pak ik dat dan op zonder mensen het idee te geven dat zij het niet goed genoeg doen?
Werken met autisme nu
Ik doe nu administratief werk, en daar word ik blij van. Ik heb genoeg werk om mezelf bezig te houden in de uren dat ik werk, en dat is voor mij belangrijk. Ik heb manieren om mezelf af te sluiten als dat nodig is, in ieder geval van geluid. Geuren zijn een ander ding, merkte ik toen gisteren iemand besloot uren achter elkaar te gaan printen. Mijn noise-cancelling koptelefoon kon het constante lawaai buiten sluiten (wel jammer dat ik daardoor mezelf af moest zonderen van mijn collega’s, maar dat is nou eenmaal zo. Dat durf ik ook te doen tegenwoordig.). Geuren buitensluiten gaat helaas nog steeds niet. Dat soort dingen zorgen nog steeds voor overprikkeling, en in het geval van de printerstofjes en -geuren voor een migraine-aanval.
Werken met autisme gaat prima, in mijn geval. Ik heb een steeds beter beeld van mijn sterke punten, en van waar ik op moet letten. Ik durf ook steeds meer aan te geven wat ik nodig heb. De volgende stap: uitvogelen hoe ik zo’n collega kan vragen of dat printen ergens anders kan, omdat ik er anders ziek van word. Want dat het nodig was, daar ga ik dan nog maar vanuit. En daarna? Daarna wordt het tijd voor durven. Durven aangeven wat ik wil leren, en weer durven dromen over een toekomst met werk.
